มุทธชะ mUrdhanya the roof or top of the palate

มุทธชะ

มุทธชะ [มุดทะ-] (ไว) น. อักษรในภาษาบาลีและสันสกฤตที่มีเสียงเกิดจากการ
ม้วนลิ้นไปสู่เพดานแข็งตอนหลัง ได้แก่ พยัญชนะวรรค ฏ คือ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ
และอักษร ร รวมทั้งอักษร ฬ ในภาษาบาลี และ ษ กับ ฤ ฤๅ ในภาษาสันสกฤต.
(ป.; ส. มูรฺธนฺย).

mUrdhanya mfn. being on or in the head , belonging to the head , capital Kaus3. Ka1v. Pur. ; `" formed on the roof or top of the palate , `" N. of a class of letters (the so-called `" cerebrals "' or `" linguals "' , viz. %{R} , %{RR} , %{T} , %{Th} , %{D} , %{Dh} , %{N} , %{r} , %{S}) Pra1t. Pa1n2. ; highest , uppermost , pre-eminent Inscr. ; (%{A}) f. N. of the mother of Veda-s3iras VP.

The retroflex

ฎฏ

ฐ

ฑ

ฒ

ณ

ट /ʈə/; No English equivalent

ठ /ʈʰə/; No English equivalent

ड /ɖə/; No English equivalent

ढ /ɖʱə/; No English equivalent

ण /ɳə/; No English equivalent

ตาลุชะ tAlavya the palate

ตาลุชะ

ตาลุชะ	(ไว) น. อักษรในภาษาบาลีและสันสกฤตที่มีเสียง
	เกิดจากเพดานแข็ง ได้แก่พยัญชนะวรรค จ คือ จ
	ฉ ช ฌ ญ และอักษร ย สระอิ อี รวมทั้ง ศ ในภาษา
	สันสกฤต. (ป.; ส. ตาลวฺย).

tAlavya mfn. (cf. Pa1n2. 5-1 , 6) relating to the palate Sus3r. iii , 8 , 15 ; palatal (the letters %{i} , %{e} and %{ai} [called %{kaNTha-t-} , `" belonging to throat and palate "' S3iksh.] , %{c} , %{ch} , %{j} , %{jh} , %{J} , %{y} , %{z}) S3iksh. RPra1t. VPra1t.

The palatals

จ

ฉ

ช ซ

ฌ

ญ

च /cə/; English: exchange

छ /cʰə/; English: church

ज /ɟə/; ≈English: jam

झ /ɟʱə/; somewhat similar to English: hedgehog

ञ /ɲə/; English: bench

กัณฐชะ kaNThya the throat/velars

กัณฐชะ

กัณฐ-, กัณฐา	[กันถะ-] (แบบ) น. คอ. (ป.).
	กัณฐชะ (ไว) น. อักษรในภาษาบาลีและสันสกฤต
	ที่มีเสียงเกิดจากเพดานอ่อน ได้แก่ พยัญชนะวรรค กคือ ก ข ค ฆ ง
	และอักษรที่มีเสียงเกิดจากเส้นเสียงในลำคอ ได้แก่ ห และ สระ อะ อา.
	(ป.; ส. กณฺ?วฺย).

kaNThya mfn. being at or in the throat VS. xxxix , 9 Sus3r. ii , 130 , 13 ; suitable to the throat Sus3r. ; belonging to the throat , pronounced from the throat , guttural (as sounds ; they are , according to the Pra1tis3a1khyas , %{a} , %{A} , %{h} , and the Jihva1mu1li1ya [or Visarjani1ya] ; according to the Comm. on Pa1n2. 1-1 , 9 , %{a} , %{A} , %{k} , %{kh} , %{g} , %{gh} , %{G} and %{h} ; according to Vop. also %{e}) ; m. a guttural sound or letter Pa1rGr2.

The velars:

ก

ข ฃ

ค ฅ

ฆ

ง

क /kə/; English: skip

ख /kʰə/; English: cat

ग /gə/; English: game

घ /gʱə/; somewhat similar to English: doghouse

ङ /ŋə/; English: ring